Just in Case Nedir?
JIC Just in Case Bir nevi JIT ‘in olasılıklara daha hazır olan versiyonudur.
JIT - Just in Time ‘a Ek olarak, belirli ürünlerde daha fazla stok tutmayı sağlayarak, stoksuz kalma riskini azaltmayı hedefler.
Başta üreticiler olmak üzere, sermayesinin ve fiziki alanlarının önemli bir kısmını stok tutmaya ayıran işletmelerin tümü, Toyota ‘nın önderlik ettiği JIT sayesinde gözle görülür maliyet avantajları elde ettiler.
Yıllar boyu süren bu avantajlar,
2020 Covid-19,
2021 Evergreen olayı,
2022 Rusya-Ukrayna Savaşı
2023 Çin ‘in Tayvan ‘ı işgali ihtimali
ile yerini bir nevi hybrid bir çözüme bırakmak üzere. Burada ortaya çıkan anlayış ise "JIC - Just in Case".
JIC Esasen JIT ‘in yerini tutmamakla birlikte ona entegre olan ve bir nevi Push ile Pull arasındaki bir gri alanı temsil etmekte.
Bir yanı ile de;
ReActive yerine ProActive
Verimlilik yerine Esneklik
gibi düşünebiliriz.
Tabi burada aynı JIT ‘te olduğu gibi Tedarik Zinciri Görülebilirliği yine ciddi önem arz ediyor. Eğer görülebilirlik konusunda bir eksiklik söz konusu olursa, JIC bu problemin üzerini artan stok ile kapatarak JIT ‘e geri dönüşü daha pahalı hale getirebilecektir.
Bununla birlikte JIC Just in Case uygulamasının tüm ürünlere yapılması gerekliliğinden ziyade, sadece belirli ürün gruplarına yapılması da söz konusu olabilir. Böylelikle ek maliyetler de bir nebze inmiş olacaktır.
JIC ‘te başarılı olmak için aşağıdaki başlıklarda çalışmalar yapılmalı;
Alternatifleri araştırmak
OffShoring yerine aynı kıta üzerinde (Onshore) ve mümkünse siyasi ve politik sorunların yaşanmayacağı daha yakın coğrafyadaki yeni tedarikçilerin sisteme katılması)
Doğal afetlerin sıklıkla yaşandığı yerlerdeki tedarikçilerin sayısını azaltmak
Olası problemli alanları sürekli gözlem altında tutmak
Olasılıklar veya ani çıkan problemler gerçekleştiğinde hızlı tepki verebilecek altyapıyı oluşturmak
Minimum Stok Seviyelerini (ReOrder Point) belirli analizler çerçevesinde daha yukarılara çekmek
Sadece piyasanın dinamiklerine değil, siyasi dinamiklere ve halk sağlığı konularına da hassasiyet göstermek.
ERP Sisteminin ürün bazında JIT / JIC sistemine uyumlu hale getirilmesi
Fırsatları
Ani gelişen tedarik sorunlarına daha hızlı tepki sonucu piyasade asimetrik avantaj elde edilmesi
Stoksuz kalma oranlarının azaltılması ile bu noktadaki mali kayıpların azaltılması
Riskleri
JIT ‘e kıyasla, relatif olarak, daha yüksek stok maliyetleri
Finansmanın stoklara bağlanması ile artan fırsat maliyeti
Kullanılmayan stok bulundurma ihtimali
Özetle...
Özellikle haritaların ve birliklerin güncellenmeye çalışıldığı son yıllarda, JIC ‘in mutlaka değerlendirilmesi gerekmekte.
Ericsson 'un Kırık Tedarik Zinciri olayındaki gibi, tedarik sıkıntılarının nelere yol açtığının acı örnekleri halen hafızamızda iken ve önümüzdeki yıllarda Tayland ‘daki çip üretiminin de yol açabileceği sorunlar tazeliği korurken, bu konuya eğilmenin elzem olduğu aşikardır.
Son yıllarda başta Ford ve GM olmak üzere, büyük üreticiler özellikle offshore ürünlerinde JIC anlayışını uygulamaya başladılar.
Kaynaklar
